สรรพคุณสมุนไพร ที่เป็นยาระบาย
ภาพสมุนไพรต่างๆสามารถ เข้าชมได้ ที่ ภาพสมุนไพรไทยและสรรพคุณ
(ข้อมูลสรรพคุณสมุนไพร จาก ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป สาขาเภสัชกรรม โดย กองประกอบโรคศิลปะ กระทรวงสาธารณสุข และ ตำรา ประมวลหลักเภสัช ของ รร.แพทย์แผนโบราณ วัดพระเชตุพนฯ )
1. ราชพฤกษ์, กัลปพฤกษ์,คันทพฤกษ์,
ชัยพฤกษ์ (เนื้อในฝัก)
|
รสหวานเอียน |
ระบายพิษไข้ ถ่ายพยาธิ ถ่ายเสมหะ ระบายอุจจาระธาตุไม่ไซร้ท้อง กินมากเป็นยาถ่าย
-กินน้อยเป็นยาระบาย |
2. สมอไทย (ลูก) |
รสฝาดเปรี้ยวหวาน |
ระบายอุจจาระธาตุ ระบายพิษไข้ร้อนใน แก้ลมจุกเสียด แก้ไขเพื่อ เสมหะ ถ่ายได้ทุกโรค
-แก้ลมป่วง รู้ถ่ายรู้ปิดเอง |
3. สมอเทศ (ลูก) |
รสเปรี้ยวฝาดจัด |
ระบายเสมหะและลม รู้ถ่ายปิดเอง |
4. สมอพิเภก (ลูก) |
รสเปรี้ยวฝาดหวาน |
แก้เสมหะ แก้ไข้ แก้ริดสีดวง บำรุงธาตุ |
5. สมอทะเล (ลูก, ใบ) |
รสร้อน |
ถ่ายอุจจาระธาตุ ถ่ายลม ถ่ายพิษโลหิต ขับผายลมลงสู่เบื้องต่ำ ห้ามใช้ในรายที่เป็นไข้ตัวร้อน |
6. สมอดีงู (ลูก) |
รสขมฝาด |
ระบายพิษไข้ ถ่ายเสมหะและโลหิต ถ่ายพิษดี ขับระดู แก้ไอ ถ่ายแรงกว่าสมออื่น ๆ |
7. น้ำเต้า (โกฐ) |
รสสุขุม (ฝาดมัน) |
ระบายอุจจาระธาตุ ขับพยาธิ บำรุงธาตุ กระจายลม สมานคุมธาตุ แก้ริดสีดวงทวาร ขับลม
-ให้ลงสู่คูถทวาร ถ่ายเสมหะ รู้ถ่ายรู้ปิดเอง |
8. ตองแตก (ราก) |
รสเฝื่อนขม |
ถ่ายลมและเสมหะ ถ่ายไข้ท้องผูก ถ่ายน้ำเหลืองเสีย แก้ฟกบวม |
9. เปรียง (เถาวัลย์) |
รสเบื่อเอียน |
ถ่ายเส้น ถ่ายกระษัย แก้เส้นขอดเส้นตึง แก้ปวดเมื่อย ขับปัสสาวะแก้คูถเสมหะพิการ
-เช่น เป็นบิด เป็นต้น |
10. ขี้เหล็ก (แก่น) |
รสขม |
ระบายพิษทั้งปวง แก้ไข้จับสั่นเรื้อรัง แก้กามโรค ดับพิษโลหิต แก้กระษัยแก้เหน็บชา แก้ไฟธาตุพิการ |
11. ลั่นทม (แก่น) |
รสขมเอียน |
ถ่ายเสมหะโลหิต ถ่ายพิษทั้งปวง ถ่ายพยาธิ ถ่ายวัณโรค |
12. ชมเห็ดเทศทั้งห้า |
รสเบื่อเอียน |
ถ่ายเสมหะ ถ่ายพยาธิ ถ่ายพิษตานซาง แก้กระษัยเส้น ขับปัสสาวะ |
13. ขี้กาขาว (เถา, ลูก) |
รสขม |
ถ่ายพิษดี พิษเสมหะและโลหิต ถ่ายพิษตานซาง แก้ตับปอดพิการ บำรุงน้ำดี |
14. ขี้กาแดง (เถา, ลูก) |
รสขม |
ถ่ายพิษเสมหะ พิษดีและโลหิต ล้างโทษเสมหะ และอุจจาระให้ตก ถ่ายพยาธิ ถ่ายพิษตานซาง |
15. ส้มป่อย (ใบ) |
รสเปรี้ยวฝาดเล็กน้อย |
ถ่ายเสมหะและโลหิต ฟอกโลหิต ล้างเมือกมันในลำไส้ |
16. มะกา (ใบ) |
รสขมขื่น |
ถ่ายเสมหะและโลหิต ถ่ายพิษตานซาง ชักลมเบื้องสูงให้ลงสู่เบื้องต่ำ (ใบสดต้องปิ้งไฟก่อนจึง
-จะไม่ไซร้ทอง) |
17. มะขามแขก (ใบ, ฝัก) |
รสเปรี้ยว |
ระบายอุจจาระธาตุ ฟอกโลหิต แก้ริดสีดวงทวาร(สตรีมีครรภ์ห้ามใช้) |