ใช้สมุนไพร ยามเจ็บป่วย
การดูแลรักษาโรคและอาการที่เจ็บป่วย
อาการไข้
ตัวร้อน
อาการไข้ ตัวร้อน เป็นภาวะที่แสดงว่ามีความผิดปกติในร่างกาย บางครั้งอาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ปวดเมื่อย อ่อนเพลีย หนาวๆ ร้อนๆ เบื่ออาหาร ปวดศีรษะ เป็นหวัด ไอ หรือรู้สึกร้อนตามผิวกาย เมื่อใช้ปรอทวัดไข้ (ทางปาก) ได้ช่วง 37.3 – 38.3° ซ. ถือว่ามีไข้ต่ำ 38.4 – 39.0° ซ. ถือว่ามีไข้ปานกลาง ช่วง 39.1 – 40.0° ซ. ถือว่ามีไข้สูง และถ้าวัดได้มากกว่า 40° ซ. ถือว่ามีไข้สูงมาก
สาเหตุที่พบบ่อย ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ต่อมทอนซิลอักเสบ มาลาเรีย ไทฟอยด์ ไข้จับสั่น ไข้เลือดออก
การดูแลรักษาด้วยตนเอง
· ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัว และวางผ้าชุบน้ำบิดพอหมาดไว้ที่ซอกคอ ข้อพับ รักแร้ ขาหนีบ โดยเปลี่ยนผ้าเป็นระยะๆ ทุก 15-30 นาที จะช่วยลดอุณหภูมิได้
· นอนพักผ่อน ห่มผ้าพอสมควร
· ดื่มน้ำมากๆ เพื่อช่วยระบายความร้อน
· ห้ามอาบน้ำเย็น อย่าเอาน้ำแข็งโปะศีรษะ เพราะจะไม่ได้ผลมากนัก
· ถ้าเบื่ออาหาร ให้รับประทานน้ำหวาน ข้าวต้ม
· พิจารณาใช้ยาหรือสมุนไพรสำหรับลดไข้ร่วมด้วยตามความเหมาะสม
· อาจให้ยากันชัก (ถ้าเคยชักมาก่อน)
· ถ้าอาการยังไม่ดีขึ้นใน 4 วัน ควรปรึกษาเภสัชกรหรือแพทย์ใกล้บ้าน
สมุนไพรประจำบ้าน
· ฟ้าทะลายโจร Andrographis paniculata Wall. Ex Nees
แก้ไข้หวัด : ใช้ต้นฟ้าทะลายโจร 1 กำมือ ต้มกับน้ำ 3 แก้ว ให้เดือดนาน 10 นาที
รับประทานครั้งละ 1 แก้ว วันละ 3-4 ครั้ง ก่อนอาหารและก่อนนอน
· บอระเพ็ด Tinospora crispa (L.) Miers ex Hook. f. & Thoms.
แก้ไข้ : ใช้เถาสดยาวประมาณ 2 คืบ ตำคั้นเอาน้ำดื่ม หรือต้มกับน้ำ 3 ส่วนเคี่ยวให้เหลือ 1 ส่วน
ดื่มก่อนอาหาร วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น หรือเวลามีไข้
· ชิงช้าชาลี Tinospora cordifolia Miers
แก้ไข้ : ใช้เถาชิงช้าชาลี ตำคั้นเอาน้ำดื่ม หรือต้มกับน้ำ 3 ส่วน เคี่ยวให้เหลือ 1 ส่วน ดื่มก่อนอาหาร
วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็นหรือเวลามีไข้
ยาจากสมุนไพรสำเร็จรูป
· ฟ้าทะลายโจร
- มีการผลิตเป็นยาสำเร็จรูปออกจำหน่ายทั้งหมด 53 ตำรับ มีทั้งชนิดแคปซูล ยาเม็ด และยาลูกกลอน
- ปัจจุบันได้รับการบรรจุในบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ.2542 (บัญชีจากยาสมุนไพร) เพื่อใช้บรรเทาอาการไข้ เจ็บคอ และท้องเสีย สำหรับอาการไข้ และเจ็บคอ ให้ใช้ในขนาดวันละ 3-6 กรัม แบ่งให้วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน ติดต่อกันนาน 7 วัน ส่วนอาการท้องเสียให้ใช้ในขนาด 250 มก. วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ติดต่อกัน 2 วัน
- ผลการทดลองทางคลินิกโดย น.พ.วิษณุ ธรรมลิขิตกุล และคณะ พบว่าการใช้ฟ้าทะลายโจร ขนาด 6 กรัม ต่อวัน จะลดอาการไข้และเจ็บคอลงได้ดีกว่าการใช้ฟ้าทะลายโจร 3 กรัม ต่อวัน หรือได้รับพารา เซตามอล
- พ.ญ.เพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ และคณะ ได้ทำการเปรียบเทียบผลการรักษาอาการเจ็บคอด้วยฟ้าทะลายโจรเปรียบเทียบกับยาปฏิชีวนะเพ็นนิซิลลิน วี พบว่า ได้ผลการรักษาโดยรวมพอๆ กัน ในผู้ป่วยมากกว่าร้อยละ 75 และในจำนวนนี้มากกว่าร้อยละ 15 มีอาการดีขึ้น
- สถาบันวิจัยและพัฒนา องค์การเภสัชกรรม ได้พัฒนามาตรฐานการผลิตและควบคุมคุณภาพยาสมุนไพรฟ้าทะลายโจร ที่บรรจุในแคปซูล 350 มก. มีสารสำคัญ คือ แอนโดรกราโฟไลด์ (andrographolide)
- สำหรับอาการไข้และเจ็บคอ รับประทานครั้งละ 4 แคปซูล วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน
